Γενικά
Από την 1η Φεβρουαρίου 2020, ετέθη σε ισχύ η Συμφωνία Αποχώρησης, η οποία διασφαλίζει την ομαλή αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου με σκοπό την παροχή ασφάλειας δικαίου για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που επηρεάζονται από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Συμφωνία αυτή, που επετεύχθη από κοινού, προστατεύει εφ’ όρου ζωής τα δικαιώματα των 3 και πλέον εκατομμυρίων πολιτών ΕΕ που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και του 1 και πλέον εκατομμυρίου βρετανών πολιτών στην ΕΕ, διασφαλίζει την αμοιβαία εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν από την ΕΕ και από το Ηνωμένο Βασίλειο ενόσω το τελευταίο ήταν μέλος της Ένωσης και ρυθμίζει μια σειρά άλλων ζητημάτων που σχετίζονται με το διαχωρισμό, ώστε να διασφαλιστεί με εύτακτη αποχώρηση. Η Συμφωνία περιλαμβάνει, επίσης, Πρωτόκολλα σχετικά με (α) τη μελλοντική συνεργασία Ισπανίας – Ηνωμένου Βασιλείου σε σχέση με το Γιβραλτάρ, (β) την προστασία της ειρηνευτικής συμφωνίας και την αποφυγή δημιουργίας σκληρού συνόρου στη νήσο της Ιρλανδίας, και (γ) τη διασφάλιση συνέχισης της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ με στόχο την προστασία των συμφερόντων των Κυπρίων και άλλων πολιτών ΕΕ στις περιοχές των Βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο.
Συγκεκριμένα, ως προς τις Βρετανικές Βάσεις στην Κύπρο, το σχετικό Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αποχώρησης διασφαλίζει ότι το δίκαιο της ΕΕ, στους τομείς που ορίζονται στο Πρωτόκολλο 3 της Πράξης Προσχώρησης της Κύπρου στην ΕΕ, θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται στις περιοχές των Βάσεων, ώστε να διασφαλισθούν τα συμφέροντα και να μην επηρεαστεί η καθημερινότητα των πολιτών που ζουν, εργάζονται ή διέρχονται από τις περιοχές των Βάσεων. Παράλληλα, το Πρωτόκολλο επεκτείνει την αρμοδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εφαρμογή και την επιβολή του δικαίου της Ένωσης, στους περισσότερους από τους τομείς που καλύπτονται. Συνεπώς, με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ δεν αναμένεται να υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή στις ρυθμίσεις και διευθετήσεις που ισχύουν σήμερα για τις Βρετανικές Βάσεις.
Η Συμφωνία Αποχώρησης είναι νομικά δεσμευτική τόσο για την ΕΕ όσο και για το Ηνωμένο Βασίλειο. Η εφαρμογή της θα είναι ταυτόχρονη και παράλληλη με την ενδεχόμενη Συμφωνία για τη Μελλοντική Σχέση, όταν και εφόσον αυτή συναφθεί μεταξύ ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου μετά τη σχετική Διαπραγμάτευση η οποία συνεχίζεται (παρακαλώ ίδατε πιο κάτω).
Μεταβατική Περίοδος
Ταυτόχρονα, από την 1η Φεβρουαρίου 2020, άρχισε η μεταβατική περίοδος η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και κατά την οποία θα διατηρηθεί η υφιστάμενη κατάσταση για τους πολίτες, περιλαμβανομένων των φοιτητών, και τις επιχειρήσεις. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα εκπροσωπείται πλέον στα όργανα και τους θεσμούς της ΕΕ, ωστόσο το δίκαιο της ΕΕ («κοινοτικό κεκτημένο»), περιλαμβανομένων των βασικών ελευθεριών της ενιαίας αγοράς ΕΕ, όπως η ελευθερία διακίνησης και εγκατάστασης προσώπων, κεφαλαίων, αγαθών και υπηρεσιών ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, θα εξακολουθήσει να ισχύει κατά την περίοδο αυτή.
Μελλοντική Σχέση
Προσβλέποντας στη διατήρηση στενών εταιρικών δεσμών, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο διαπραγματεύονται ακόμα εντός μεταβατικής περιόδου για μια νέα μελλοντική εταιρική σχέση, στη βάση της κοινής Πολιτικής Διακήρυξης. Η Κύπρος, ως κράτος μέλος της ΕΕ που απολαμβάνει και μακροχρόνιων δεσμών με το Ηνωμένο Βασίλειο, υποστηρίζει ενεργά την προσπάθεια για μια φιλόδοξη, ευρεία, βαθιά και αμοιβαία επωφελή μελλοντική σχέση, συμπεριλαμβανομένης μιας Συμφωνίας Εμπορικών Συναλλαγών (Free Trade Agreement), με γνώμονα το συμφέρον της ΕΕ, όλων των κρατών μελών, και των πολιτών μας. Όπως σημαντικότατο ρόλο κατά τη διαπραγμάτευση και ολοκλήρωση της Συμφωνίας Αποχώρησης διαδραμάτισε η αρραγής ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι η ηγεσία όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, είναι αποφασισμένη να τη διατηρήσει και κατά τις επικείμενες διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική εταιρική σχέση.
Λόγω της σημασίας που αποδίδεται στην προετοιμασία των Κρατών Μελών της ΕΕ για τις αλλαγές που επίκεινται εκ των πραγμάτων να προκύψουν, από την 1/1/2021 λόγω της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Τελωνειακή Ένωση και την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει ετοιμάσει και συντονίζει τη συνολική προσπάθεια, μέσω των Ανακοινώσεων Ετοιμότητας της σε ευρύ φάσμα θεμάτων.
Ταυτόχρονα, λόγω της ρευστότητας της κατάστασης σε σχέση με τη Διαπραγμάτευση για την Μελλοντική Σχέση ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άρχισε να εκδίδει από τις 10 Δεκεμβρίου 2020 μέτρα εκτάκτου ανάγκης. Αυτά τα έκτακτα μέτρα θα εφαρμοστούν συντονισμένα από την 1/1/2021 από πλευράς Κρατών Μελών, σε περίπτωση αποτυχίας κατάληξης των Διαπραγματεύσεων, για περιορισμένο χρονικό διάστημα και θα εστιάζουν σε σημαντικές θεματικές όπως πχ το ζήτημα της αεροπορικής σύνδεσης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου (το οποίο προηγουμένως ρυθμιζόταν μέσω της ευρωπαϊκή ενιαίας αγοράς).
Πληροφορίες
Η Κύπρος έχει προετοιμαστεί καταλλήλως για την εφαρμογή της Συμφωνίας Αποχώρησης, από την 1η Φεβρουαρίου 2020. Ειδική μέριμνα έχει προβλεφθεί για κατοχύρωση των δικαιωμάτων διαμονής των βρετανών πολιτών και των οικογενειών τους που διαμένουν στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως προβλέπεται από τη Συμφωνία. Συγκεκριμένες πληροφορίες για τις διαδικασίες και για όλα τα θέματα που αφορούν στο Brexit μπορούν να εξευρεθούν σε αυτή την ιστοσελίδα καθώς και στην ιστοσελίδα της Ευρ. Επιτροπής για τη μελλοντική σχέση της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ιστορικό
Απόφαση για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ
Κατά το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016 στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο βρετανικός λαός ψήφισε υπέρ της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση με ποσοστό 51,9%. Σε συνέχεια τούτου, στις 29 Μαρτίου 2017 η βρετανική κυβέρνηση ενεργοποίησε τη διαδικασία αποχώρησης από την ΕΕ στη βάση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει της οποίας το Ηνωμένο Βασίλειο επρόκειτο να αποχωρήσει από την ΕΕ δύο χρόνια μετά, δηλαδή στις 29 Μαρτίου 2019.
Οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είχαν αποφασιστεί από τα 27 κράτη-μέλη τον Απρίλιο 2017, αποσκοπούσαν:
- Στη διασφάλιση της ομαλής εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις αναμενόμενες επιπτώσεις (σε πολίτες, επιχειρήσεις και δημόσιες υπηρεσίες) και στοχεύοντας στη μείωση της αβεβαιότητας και, στο πλαίσιο του δυνατού, στον περιορισμό στο ελάχιστο δυνατό των αναταραχών που προκαλεί αυτό το ξαφνικό γεγονός. Προς αυτή τη κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως προτεραιότητα τη διευθέτηση των ζητημάτων που προκύπτουν από την αποχώρηση στο πλαίσιο μιας Συμφωνίας, γνωστής ως Συμφωνία Αποχώρησης, η οποία για να τεθεί σε ισχύ θα πρέπει να εγκριθεί από τα δύο Κοινοβούλια, το Βρετανικό και το Ευρωπαϊκό.
- Ετοιμασία της μελλοντικής σχέσης Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου. Κατόπιν της έγκρισης της Συμφωνίας Αποχώρησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο, θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική τους σχέση.
Μετά από 1,5 περίπου χρόνο διαπραγματεύσεων, τα δύο μέρη, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο, κατέληξαν στις 25 Νοεμβρίου 2018 σε κείμενο Συμφωνίας Αποχώρησης καθώς και σε κείμενο πολιτικής διακήρυξης για το πλαίσιο της μελλοντικής σχέσης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου.
Κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 21ης Μαρτίου 2019, τα κράτη μέλη αποφάσισαν, κατόπιν βρετανικού αιτήματος, να παρατείνουν την προθεσμία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Tο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10 Απριλίου 2019, σε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, αποφάσισε να δοθεί δεύτερη παράταση στην προθεσμία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2019, ώστε να καταστεί δυνατή η κύρωση της Συμφωνίας Αποχώρησης.
Στις 17 Οκτωβρίου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικύρωσε την αναθεωρημένη συμφωνία αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένου του αναθεωρημένου πρωτοκόλλου για την Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία, και ενέκρινε την αναθεωρημένη πολιτική διακήρυξη για το πλαίσιο της μελλοντικής σχέσης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019 ήρθε σε συνέχεια των εντατικών διαπραγματεύσεων που είχαν τις προηγούμενες ημέρες οι διαπραγματευτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στις 28 Οκτωβρίου 2019 δόθηκε εκ νέου παράταση έως την 31 Ιανουαρίου 2020.
Η αναθεωρημένη Συμφωνία Αποχώρησης επικυρώθηκε από το Βρετανικό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από τις 31 Ιανουαρίου 2020, οπότε η αποχώρηση έλαβε χώρα την 1η Φεβρουαρίου 2020, όπως προβλεπόταν.
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι:
Για το «Χρονολόγιο» των διαπραγματεύσεων για το Brexit πατήστε εδώ.
Για την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Brexit πατήστε εδώ.
Για την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μελλοντική σχέση με το ΗΒ, πατήστε εδώ.
Για την αναθεωρημένη Συνθήκη Αποχώρησης πατήστε εδώ.
Για την αναθεωρημένη Πολιτική Διακήρυξη πατήστε εδώ.
